Theo đánh giá của Hiệp hội Bao bì Việt Nam,
vài năm trở lại đây, ngành công nghiệp bao bì trong nước có tốc độ tăng
trưởng trung bình 15% – 20%, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu hàng hóa
tiêu dùng, xuất khẩu tăng nhanh, ngành này có thể đạt tốc độ tăng trưởng
lên đến 25%. Đây thực sự là cơ hội tốt cho những DN trong ngành bứt
phá.
Với mức tăng trưởng cao, ngành bao bì
Việt có một sức hút vô cùng lớn trong mắt các nhà đầu tư ngoại với những
thương vụ mua bán – sáp nhập (M&A) các doanh nghiệp có thương hiệu
hoặc doanh nghiệp hoạt động yếu kém để thành lập công ty tại Việt Nam.
Những thương vụ nhiều “triệu đô”
Năm 2015, công ty bao bì nhựa TC – công ty thành viên của tập đoàn
SCG – đã mua lại 80% cổ phần của công ty cổ phần Bao bì Tín Thành
(Batico), một doanh nghiệp sản xuất bao bì nhựa mềm phức hợp lớn tại
Việt Nam với thâm niên khoảng 20 năm.
Với động thái mua lại phần lớn cổ phần của Batico, SCG đang tích cực
mở rộng kim ngạch sản xuất ngành bao bì và củng cố thêm vị trí hàng đầu
trong việc cung cấp giải pháp bao bì tại thị trường Đông Nam Á.
Thời điểm ấy, ông Kan Trakulhoon, Giám đốc điều hành, nguyên Chủ tịch
SCG, cho biết, SCG đã tiếp tục mở rộng sản xuất, kinh doanh bao bì tại
Việt Nam trong nhiều năm nay do nhận thấy tiềm năng của thị trường này
với tốc độ tăng trưởng ngành này ở Việt Nam dự báo đạt khoảng 6%.
Như vậy, với việc thâu tóm Batico, SCG đang sở hữu bốn nhà mày sản
xuất bao bì nhựa mềm phức hợp, trong đó có hai nhà máy tại Việt Nam.
Mới đây, hồi tháng 4, công ty cổ phần DINCO đã tổ chức lễ động thổ dự
án nhà máy Gift by Design tại khu công nghiệp chợ Được, Thăng Bình,
Quảng Nam, do công ty Gift by Design làm chủ đầu tư. Nhà máy Gift by
Design chuyên về lĩnh vực in ấn túi giấy và là nhà máy đầu tiên đặt tại
Quảng Nam.
Trước đó, cuối năm 2014, Tập đoàn Inataba (Nhật Bản) đã khánh thành
nhà máy sản xuất bao bì, màng bọc Plastic trị giá 10 triệu USD tại Đà
Nẵng.
Cuối quý I/2015, công ty TNHH Giấy Vina Kraft (liên doanh Thái Lan –
Nhật Bản) công bố sẽ chi khoảng 130 triệu USD để nhân đôi năng lực sản
xuất bao bì (công suất hiện tại là 243.500 tấn/năm).
Đầu tháng 6/2015, một nhà máy sản xuất túi nhựa phân hủy sinh học trị
giá 10 triệu USD của liên doanh giữa công ty Nhà Nhựa Việt Nam (Việt
Nam) với công ty Nhựa phân hủy sinh học Quảng Châu (Trung Quốc) được
khởi công.
Sản xuất bao bì trong nước chỉ mới đáp ứng 76% nhu cầu tiêu thụ nội địa
Cùng với đó, một số dự án đầu tư lớn vào ngành giấy bao bì như Nhà
máy giấy Hậu Giang, nhà đầu tư Lee&Man (Hồng Kông) vốn đầu tư 1,2 tỷ
USD. Giai đoạn II xưởng giấy Chánh Dương, nhà đầu tư Nine Dragons
(Trung Quốc) vốn đầu tư 2,8 tỷ USD. Hay Nhà máy giấy bao bì Cheng Loong
(Cheng Loong), nhà đầu tư Đài Loan, vốn đầu tư 1 tỷ USD… đã và đang
trong quá trình hoàn thiện đưa vào sử dụng.
Điều này cho thấy, nếu như trước đây, khẩu vị của các doanh nghiệp
ngoại khi lựa chọn “con mồi” để tiến hành M&A là các doanh nghiệp
bao bì nhựa thì giờ đây, “miếng mồi ngon” hiện nay là doanh nghiệp sản
xuất bao bì giấy nhằm thâu tóm trọn ngành bao bì từ nguyên liệu cho tới
thành phẩm.
Trong Báo cáo triển vọng thị trường 6 tháng cuối năm mới công bố của
CTCK Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (VCBS), các chuyên gia đã đưa ra
những đánh giá về triển vọng ngành này và doanh nghiệp.
Theo đó, làn sóng hội nhập mang lại cơ hội cho ngành bao bì khi thu
hút được nguồn vốn FDI từ các doanh nghiệp nước ngoài với các nhà máy
quy mô lớn. Bên cạnh đó, nhu cầu cho các khách hàng là nhóm ngành hàng
tiêu dùng cũng tiếp tục tăng trưởng tốt, tạo cơ hội cho ngành bao bì
trong tương lai. Một báo cáo của CTCK Bản Việt cũng chỉ ra rằng sản xuất
bao bì trong nước chỉ mới đáp ứng 76% nhu cầu tiêu thụ nội địa, do đó
cơ hội tăng trưởng vẫn chia đều cho cả doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Bên bán vẫn sẽ là DN Việt
Tuy nhiên, trên thị trường bao bì nội địa, ngoài một số cái tên Việt
nổi bật và đang dần bị thâu tóm thì thị phần tập trung vào các doanh
nghiệp nước ngoài, đặc biệt là Đài Loan, Trung Quốc.
Ông Nguyễn Văn Dòng, Chủ tịch Hiệp hội In Việt Nam, cho rằng nguyên
nhân một phần đến từ tâm lý hơi thiếu tự tin của doanh nghiệp trong nước
trong giai đoạn hội nhập sâu rộng hiện nay.
“Một số doanh nghiệp Việt Nam trong ngành này cho rằng khi hội nhập
sức cạnh tranh sẽ khốc liệt hơn rất nhiều, bởi khi nước ngoài vào, họ sẽ
đưa công nghệ hiện đại hơn, quản trị tốt hơn, có mối quan hệ tốt hơn
với các tập đoàn sản xuất nước ngoài… Do đó, một số doanh nghiệp Việt
Nam cảm thấy đuối sức nên đã quyết định bán”, ông Dòng cho biết.
Thực tế là các DN nước ngoài đánh giá ngành bao bì của Việt Nam hiện
chưa phát triển, trong khi dự báo cho thấy sản xuất hàng hóa trong nước
phục vụ cho thị trường tại chỗ và xuất khẩu sẽ phát triển rất mạnh, dẫn
đến nhu cầu bao bì sẽ rất lớn.
Tiềm năng và dư địa của ngành sản xuất bao bì đóng gói còn nhiều
nhưng trong bối cảnh hội nhập, ngành cũng đang phải đối mặt với hai
thách thức lớn từ nguồn nguyên liệu đầu vào, cũng như những tiêu chuẩn
khắt khe về bảo vệ môi trường và an toàn đối với người sử dụng.
Theo đánh giá của các chuyên gia, cái khó của các doanh nghiệp Việt
là công nghệ lạc hậu. Máy móc đa phần là máy cũ và quy trình sản xuất
thủ công, năng suất vẫn chưa ổn định và sản phẩm chưa đạt chất lượng như
mong muốn.
Ngoài ra, cạnh tranh về giá cũng là hạn chế lớn với những DN trong
nước. Điều này xuất phát từ nguồn nguyên liệu sản xuất nước ta phải nhập
khẩu nên giá thành cao. Hiện nay, trên 80% nguyên liệu giấy bao bì
trong nước đều phải nhập khẩu từ nước ngoài.
Theo số liệu thống kê sơ bộ từ Tổng cục Hải quan, 4 tháng đầu năm
nay, Việt Nam đã nhập khẩu 569,2 nghìn tấn giấy các loại, trị giá 456,8
triệu USD, tăng 11,4% về lượng và tăng 6,2% về trị giá so với cùng kỳ
năm trước.
Lê thúy
English
